Japonia

redakcja naukowa Agnieszka Żuławska-Umeda, Katarzyna Starecka

redakcja naukowa: Agnieszka Kozyra, Iwona Kordzińska-Nawrocka

Początek ery Heisei, zainaugurowanej w 1989 roku wstąpieniem na tron cesarza Akihito, przypadł na okres korzystnej koniunktury ekonomicznej, jednakże w ciągu kolejnych dwóch lat doszło do załamania tzw. gospodarki bańki mydlanej, będącej efektem spekulacyjnych przedsięwzięć na rynku nieruchomości. Krach na giełdzie tokijskiej wywołał kryzys japońskiego systemu finansowego. Pogłębiająca się recesja oraz globalizacja ujawniły słabe strony modelu kapitalizmu, nacechowanego interwencjonizmem państwowym, przynosząc stwierdzenia o „drugiej przegranej” Japonii (m.in. w kontekście japońsko-amerykańskiej rywalizacji ekonomicznej). Trudności gospodarcze zbiegły się w czasie z utratą dominującej pozycji przez Partię Liberalno-Demokratyczną po 38 latach nieprzerwanych rządów.  Niepomyślne wyniki wyborów do Izby Reprezentantów w 1993 roku spowodowane były m.in. ujawnieniem serii afer korupcyjnych, a także wyłamywaniem się z PLD kolejnych członków, inicjujących powstanie nowych ugrupowań. W tym czasie zanikła bowiem potrzeba trwania konserwatystów w jedności, pomimo zasadniczych różnic w poglądach, wynikająca z zimnowojennych uwarunkowań.

Książka prezentuje artykuły o tematyce historycznej, politycznej i ekonomicznej ukazujące erę Heisei wieloaspektowo i wielopoziomowo.

Spotkania międzykulturowe

Haruki Murakami jest dziś najbardziej znanym i najpopularniejszym pisarzem japońskim. Jego książki zostały przełożone na ponad pięćdziesiąt ję-zyków, niektóre nawet dwu- lub trzykrotnie. Już pierwsza powieść, Słuchaj pieśni wiatru (Kaze no uta o kike) zdobyła w 1979 roku nagrodę magazynu literackiego „Gunzō” za debiut, a kolejne pozyskiwały mu licznych nowych czytelników. W 1987 roku Norwegian Wood pobiła wszelkie rekordy sprzedaży. Teraz, ponad trzydzieści lat później, każda kolejna powieść Murakamiego staje się w Japonii bestsellerem.
Postać Murakamiego fascynuje badaczy literatury, a jego błyskawicznie rosnąca popularność zaskoczyła wielu krytyków. Próbowano go zaliczać do różnych prądów literackich, ale Murakami wymyka się takim kategoryzacjom, częściowo dlatego, że choć w ciągu ponad trzydziestu pięciu lat twórczości eksperymentował z różnymi formami i stylami, zawsze jednak jego utwory przepełniała pewna, charakterystyczna, właściwa tylko jemu atmosfera. W Japonii opinie na temat jego pisarstwa bywały diametralnie różne. Jedni krytycy zarzucali mu, że „trąci masłem” (jap. batākusai), co było metaforą odnoszącą się do „zachodnich” elementów, jakie dostrzegali w jego twórczości, a inni nazywali go „bezwonnym” (jap. mushūsei), twierdząc, że bohaterom i prozie pisarza brak cech charakterystycznych. Rzeczywiście w utworach Murakamiego znajdujemy wiele odniesień do Zachodu, zachodniej muzyki, literatury czy zachodnich potraw. Być może to częściowo one pozwoliły czytelnikom w innych krajach od razu znaleźć w jego utworach coś sobie bliskiego i znanego.

Książka Joanny Krawczyk jest, pierwszym na polskim rynku wydawniczym, tak obszernym opracowaniem tematyki praktyk i wierzeń religijnych średniowiecznego społeczeństwa japońskiego. Głównym przedmiotem refleksji stał się dla autorki, zupełnie w Polsce nieznany,  utwór Kokonchomonjū (Zbiór zasłyszanych opowieści dawnych i dzisiejszych, 1254), Tachibany Narisue, który stanowi unikalny wręcz zapis postrzegania buddyzmu przez wykształconego arystokratę.  Szczególnie interesującą częścią książki jest szczegółowe przedstawienie najważniejszych wątków i motywów buddyzmu japońskiego, jak również historii świątyń i świątobliwych mnichów. Książka zawiera również obszerne fragmenty przekładu dzieła Kokonchomonjū.

Książka ta stanowi dopełnienie opublikowanej w 2016 roku w wydawnictwie Japonica książki Spotkania międzykulturowe. Japończycy w świecie (do XX wieku) pod redakcją naukową Ewy Pałasz-Rutkowskiej. Tym razem zebrano w niej materiał na temat cudzoziemców w Japonii, głównie obcokrajowców z Zachodu i ich wpływu na Japonię.  Niniejszy tom obejmuje okres od połowy XVI do początku XX wieku, czyli od pojawienia się pierwszych Europejczyków na wyspach do momentu, kiedy Japonia, uznana za nowoczesną monarchię przez mocarstwa zachodnie, zaczynała zupełnie nowy etap kontaktów międzykulturowych.

W 10. rocznicę wizyty Ich Cesarskich Mości, Cesarza i Cesarzowej Japonii na Uniwersytecie Warszawskim

W kuchni japońskiej odpowiednia prezentacja i oprawa potraw odgrywa szczególną rolę, jedzenie bowiem jest dla Japończyków doświadczeniem nie tylko kulinarnym, lecz także estetycznym. Przysłowie mówi, że japońska kultura kulinarna jest "smakiem kształtów"...